Sut caiff llyfrau gyda lluniau eu ddefnyddio mewn addysg cynradd?

By -


"A story picture book is a book containing many illustrations, especially one for children."

Beth yw llyfrau gyda lluniau?
Yn aml, llyfrau gyda lluniau yw’r math o lyfrau cyntaf bydd plant yn cael cyswllt ag yn y byd addysg. Mae’r lluniau yn caniatau i blant allu deall am beth yn union mae’r stori yn sôn, er nad ydynt yn gallu darllen y geiriau ar y pryd. Yn ôl (Smith, 2018) “books where the art and the words work together to create meaning so that, without either, the story is nonsensical.”
Yn ôl (Smith, 2018) dywed (Leland et al, 2005) bod “children who experience a critical approach to literacy learn to ‘read between the lines’ and generate alternative explanations regarding the author’s intent. They are encouraged to take an active role in questioning both the texts themselves and the beliefs and personal experiences they bring to them".  Dangosa hyn bod llyfrau gyda lluniau yn hanfodol o fewn addysg cynradd er mwyn datblygu sgiliau darllen a llythrennedd yn y dyfodol.


Pŵer o ddefnyddio llyfrau gyda lluniau o fewn addysg cynradd

Dyma clip fideo sydd yn dangos pŵer defnyddio llyfrau gyda lluniau o fewn addysg cynradd.



                                                                                       
 (Educational Video Publishing, 2018)

Pam ddefnyddio llyfrau gyda lluniau?

Mae nifer o resymau pam ddylai llyfrau gyda lluniau cael eu ddefnyddio o fewn addysg cynradd. Mae’r rhesymau yn cynnwys:

Mwynhâd pur

Mae ymgysylltu gydag delweddau gweledol yn phleserus ac yn ysgogol. Mae plant yn dueddol o gwerthfawrogi ac ennill ystyr oddi wrthynt gan eu fod nhw’n gallu dychmygu a ddehongli’r stori trwy edrych ar ddelweddau yn hytrach na dim ond darllen geiriau. Dywed (Knight, 2017) “The widely used English idiom that ‘one picture is worth a thousand words’ reflects our love of pictures.”

·        Cysylltiad

Yn amlwg, mae mwynhâd yn arwain at ymgysylltiad, mae hyn yn gyfarwydd gyda pob un ohonom ni, oedolion ynghŷd â phlant. Mae llyfrau gyda lluniau yn dueddol o denu sylw plant ac felly yn meithrin cysylltiad cadarnhaol gyda llyfrau, ac yna yn y dyfofol bydd plant yn edrych ar ddarllen fel rhywbeth positif y mae nhw’n mwynhau.

·      Cyfleoedd i siarad a thrafod

     Mae delwedd ysgogol yn medru hyrwyddo siarad ac yn galluogi plant i fyfyrio ar ddelweddau, ac arwain iddyn nhw trafod pethau yn gysylltiedig â’r lluniau er enghraifft - a ydynt yn gyfarwydd, anarferol neu chwareus? Os mae’r lluniau wedi cipio diddordeb y plant, yn debygol fe fydd y plant eisiau’i drafod a siarad amdanyn nhw. Wrth siarad byddant yn adeiladu geirfa ac yn y pendraw yn gallu ffurfio brawddegau i drafod y stori â’r lluniau a hefyd fe byddant yn medru gweud ystyr ohonynt.

·    Datblygu sgiliau o fewn y meysydd darllen ac ysgrifennu

Mae ymgysylltu â llyfrau gyda lluniau yn cynnig cyfleoedd i ddatblygu sgiliau Saesneg mewn modd 'cyfannol'.  Mae ymgysylltu â lluniau yn datblygu llythrennedd gweledol, mae’r sgil yma yn cael eu tanbrisio yn y cwricwlwm presennol. Yn ôl (Fox, 1994) “The mental activities of a reader absorbed in a picture book have much in common with the processes which mature, highly competent readers employ as they read other kinds of texts, such as novels and poems.”

·      Cymell darllenwyr anfodlon
     
     Mae plant sydd yn cael trafferth gyda darllen am pa bynnag rheswm pe bai hi'n dyslexia, llai o brofiad, neu anghenion arbenning, yn manteisio o dreulio amser yn darllen llyfrau gyda lluniau er mwyn ddatblygu eu llythrennedd gweledol gan osgoi llyfrau gyda gormodedd o ysgrifen. Bydd creu diwylliant lle mae llyfrau llun yn cael mwynhau a gwerthfawrogi ar draws CA2 o fudd i blant, ond yn enwedig y rhai nad sydd yn barod i ddarllen llyfrau penodau yn annibynnol.


Rhestr Cyfeirio

Smith, S. (2018) Why primary schools need to embrace picture books to boost literacy Available at: https://www.tes.com/news/why-primary-schools-need-embrace-picture-books-boost-literacy
(Accessed: 3 February 2018)

Knight, R. (2017) The power of picture books in the primary classroom Available at:
http://blogs.nottingham.ac.uk/primaryeducationnetwork/2017/06/05/power-picture-books-primary-classroom/
(Accessed: 3 February 2018)
Fox, G. (1996) Reading Picture Books…How to? In, Styles, M., Bearne, E. and Watson, V. (eds.)




Comments

  1. Unknown24 April 2018 at 11:18

    Mwynheais edrych ar llyfrau gyda lluniau pan oeddwn yn iau. A ydych yn credu bod llyfrau gyda lluniau yn cael ei gynnwys digon yn y cwricwlwm yn enwedig yn y cyfnod sylfaen, ac a ydych yn credu bod yn bwysig ar gyfer ei ddatblygiad gwybyddol plant?

    ReplyDelete
    Replies
    1. Imogen Hunt25 April 2018 at 02:19

      A finnau hefyd! O fy mhrofiad personnol, credaf bod llyfrau gyda lluniau yn cael eu ddefnyddio llawer yn yr ysgol o fewn y cwricwlwm cyfnod sylfaen, ond nid oes fath beth a digon! Credaf bod llyfrau gyda lluniau yn bwysig ar gyfer datblygiad gwybyddol plant. Yn y cyfnod sylfaen nid ydy plant yn gallu darllen llyfrau gyda geiriau oherwydd nid ydyn nhw'n adnabod beth yw'r geiriau'n meddwl, felly mae nhw'n defnyddio'r lluniau er mwyn ddehongli'r stori. Mae plant yn dueddol o ffurfio brawddegau i gydfynd gyda'r llun er mwyn dweud a ddehongli'r stori, mae hyn yn y dyfodol mynd i helpu datblygiad gwybyddol plant yn llawn gan eu fod nhw'n mynd i ddysgu sut i ffurfio brawddegau a darllen geiriau ac hefyd eu ysgrifennu nhw sydd yn sgil pwysig a hanfodol ym mywyd. Yn ol (Buckley, 2015) "When young children play at reading they imitate what they have
      seen – turning the pages, looking at the pictures, ‘reading’ the words in that special ‘tone’. As teachers we need to build on and extend this language play so that children develop a love of books and early reading skills." Mae hyn felly yn dangos pwysigrwydd llyfrau lluniau er mwyn helpu plant ddatblygu ac yn annog iddynt mwynhau darllen am bleser felly yn y dyfodol.

      Cyfeirio
      Buckley, S. (2015) Northern Ireland Curriculum - Reading Language and Literacy in the Foundation Stage Available at: http://www.nicurriculum.org.uk/docs/foundation_stage/areas_of_learning/language_and_literacy/LL_Reading.pdf
      [Accessed: 24 April 2018]

      Delete

Post a Comment

Popular posts from this blog

Pam fod darllen er mwyn pleser yn bwysig o fewn addysg cynradd?

By -
Image
" for pleasure means any reading that is primarily for enjoyment. It encompasses a wide range of genres and publications, and includes both fiction and non-fiction." Darllen am bleser? Ceir tystiolaeth gref yn cysylltu darllen am bleser a chanlyniadau addysgol. Rydym yn gwybod bod cyrhaeddiad academaidd yn hollbwysig, ond mae manteision darllen er pleser yn mynd y tu hwnt I hyn ac yn ymestyn trwy gydol bywyd person. Mae’r berthynas rhwng darllen am bleser a lles yn diddorol, gyda thystiolaeth yn dangos cydberthynas rhwng darllen ar gyfer pleser yn rheolaidd a lefelau is o staren ac iselder. Yn ogystal â manteision iechyd, mae darllen er pleser yn mantais cymdeithasol ac gallwn wella ein hymdeimlad o gysylltedd I’r gymuned ehangach. Mae darllen yn cynnyddu ein dealltwriaeth o hunaniaeth ein hun,gwella empathi ac yn rhoi cipolwg ar y byd a barn pobl eraill. Manteision darllen am bleser? Yn  ôl y (Department for Education, 2012) mae nifer o fanteision addysgol
Read more

Beth ellir ei wneud er mwyn gwella agweddau tuag at fathemateg yn yr ystafell dosbarth yng Nghymru?

By -
Image
"Mathematics is the abstract science of number, quantity, and space, either as abstract concepts (pure mathematics), or as applied to other disciplines such as physics and engineering (applied mathematics)." Mathemateg mewn ysgol gynradd Rydym yn defnyddio maths ym mhob agwedd o’n bywyd, a bron pob dydd. Mae rhifedd da yn hanfodol i rhieni wrth helpu plant dysgu, fel cleifion yn deall gwybodaeth iechyd, fel dinasyddion yn gwnued synnwyr o’r ystadegau a newyddion economaidd. Mae penderfyniadau menw bywyd mor aml yn seiliedig ar wybodaeth rifiadol, gwneud y dewisiadau gorau, mae angen inni fod yn rhifog. Mae Sir Michael Wilshaw o Llywodareath Prydain yn ymladd dylai plant derbyn addysg gorau phosib. “I want all children to have the best education they can and mathematics is a fundamnetal part of that. It is essential in everyday life and understanding of our world.” (UK Governement, 2012) Bydd Ofsted yn cynhyrchu deunyddiau cymorth i helpu ysgolion i nodi a ch
Read more

Myfyriwch a thrafodwch ystyr a pharamedrau e-ddiogelwch

By -
Image
" e - safety  is a term which means not only the internet but other ways in which young people communicate using electronic media, e.g. mobile phones. It means ensuring that children and young people are protected from harm and supported to achieve the maximum benefit from new and developing technologies without risk to themselves or others" Beth yw e-diogelwch ar lein? Gall e-diogelwch cael ei alw’n ‘diogelwchar y rhyngrwyd’, ‘diogelwch ar-lein’ neu ‘we diogelwch’. Diffinnir e-diogelwch yn aml fel y defnydd diogel a chyfrifol o dechnoleg. Mae hyn yn cynnwys y defnydd o’r rhyngrwyd a dulliau erail o gyfathrebu gan defnyddio cyfryngau electronig hefyd e.e. negeseuon testun. Yn ymarferol, mae e-diogelwch am ymddygiad yn gymaint a diogelwch electronig. Yn ô l y blog gan ‘Safeguarding Essentials’ dosberthir e-diogelwch yn dri maes mewn cyd-testun:           Cynnwys: bod yn agored i deunydd anghyfreithlon, amhriodol neu niweidiol Cyswllt: yn dioddef niwedi
Read more